حبل الله
از اسامی و صفات قرآن
در آیه ۱۰۳ سوره آل عمران مسئله «اتحاد و مبارزه با هر گونه تفرقه» مطرح شده است: «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ»؛ همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و از هم پراکنده نشوید.
مفسران درباره منظور از «حبل الله» (ریسمان الهی) چند احتمال ذکر کرده‌اند: قرآن کریم؛ پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله؛ خاندان پیامبر و امامان معصوم علیهم السلام.
در روایات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام نیز تعبیرهای گوناگونی دیده می‌شود. در تفسیر «الدّرّ المنثور» از پیغمبر صلی الله علیه و آله و در کتاب «معانی‌الاخبار» از امام سجاد علیه السلام نقل شده است که فرمودند: «حبل الله» قرآن است.
در تفسیر «عیاشی» از امام باقر علیه السلام نقل شده است: «ریسمان الهی که مردم مأمور به چنگ زدن به آن هستند، «آل محمد صلی الله علیه و آله» است. همچنین در «التفسیر الکبیر» فخر رازی، «مجمع‌البیان» و «المیزان»، همه این احتمالات بیان شده‌اند.
این تعبیرها - همان‌گونه که بیشتر مفسران گفته‌اند - هیچ اختلافی با یکدیگر ندارند؛ زیرا منظور از ریسمان الهی هر گونه وسیله ارتباط با ذات پاک خداوندی است؛ حال این وسیله اسلام باشد یا قرآن یا پیامبر و اهل بیت او، فرقی نمی‌کند؛ به عبارت دیگر «حبل الله» یعنی «وسیله ارتباط با خدا» و این مفهوم مصادیق متعددی می‌تواند داشته باشد که همه موارد مذکور از مصادیق این مفهوم وسیع هستند. قرآن را «حبل‌الله» می‌خوانند؛ چون هر کس به آن تمسک جوید، از غرق شدن در گمراهی نجات یافته، هدایت می‌شود.
منابع
مطالب مرتبط
| قرآن | |
| متن و ترجمه قرآن | |
| اوصاف قرآن | (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن) |
| اجزاء قرآن | آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه |
| ترجمه و تفسیر قرآن | تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن |
| علوم قرآنی | تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه |
| دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ | |
| تلاوت قرآن | تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن |
| رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن | |